Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biri olan Muğla’nın Marmaris ilçesinde, Kapalı Çarşı esnafı, 2025 yaz sezonunu değerlendirdi. Esnaf, sezonda turist sayısındaki azalma ve artan maliyetler nedeniyle zor bir dönem geçirdiklerini ifade etti. Bir esnaf, “Altı ay diye bilinir yaz turizmi. Şu an altı ay değil. Bir buçuk ay. Toplasanız bir buçuk ay sezon yaptık” dedi.
Türkiye’nin bin 480 kilometreyle en uzun kıyı şeridine sahip ili olan ve İstanbul ile Antalya’dan sonra en fazla yabancı turisti ağırlayan Muğla’da, turizm sezonunda genel bir durgunluk yaşandı. 2025 yılı Ağustos ayı sonu itibarıyla Muğla’ya gelen yabancı turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düşüşle 2 milyon 494 bin 898’e geriledi. Bu düşüş esnaf nezdinde daha derin hissedildi.
“EN KÖTÜ SEZONU YAŞADIK”
Marmaris Kapalı Çarşı’da esnaflık yapan bir işletmeci, 2025 yaz sezonunu “pandemi sonrası bile bu kadar zorlanmamıştık” sözleriyle değerlendirdi. Esnaf, hem ekonomik sıkıntılar hem de turist profilindeki değişimin etkisiyle sezonun büyük bölümünü zararına geçirdiklerini belirterek, “Sezon dediğimiz şey bu yıl bir buçuk ayla sınırlı kaldı. Eskiden altı ayı dolu geçirirdik. Şimdi bir buçuk ay satış yapabildik. Bu gelirle yılın tamamına yetmek mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Bir başka esnaf ise, turizm sektöründe kalifiye personel eksikliğine ve bazı olumsuz olaylara dikkat çekerek, “Eskiden Finlandiya’dan gelen turistler cüzdanlarını gönül rahatlığıyla açarlardı. Şimdi ise birçok İskandinav ülkesi artık bölgeye turist göndermiyor. Bunun nedeni olarak da taciz, dolandırıcılık gibi olaylar gösteriliyor. Bu da hem tur operatörlerini hem turistleri etkiliyor” dedi.
İNGİLİZ TURİST SAYISI DA DÜŞTÜ
Yıllardır Muğla’ya gelen yabancı turistlerin büyük çoğunluğunu oluşturan İngiliz turistlerde de azalma yaşandı. 2025’in ilk 8 ayında Muğla’ya gelen İngiliz turist sayısı, 2024’ün aynı dönemine göre 72 bin 612 kişi azalarak 1 milyon 45 bin 467 olarak gerçekleşti.
“TURİST VAR AMA CEBİNDE PARA YOK”
Bir diğer esnaf da turistlerin harcama alışkanlıklarındaki değişime işaret etti. “Geçmişte turist bir ürün alır, beğenirse ikincisini de alırdı. Şimdi bir ürünü zor alıyor, ikinciyi sormuyor bile. Çünkü turistin cebinde para yok. Kendi ülkelerinde bile enflasyon yüzde 30’a çıktığında şaşkına dönüyorlar. O yüzden tatil bütçelerinden kısıyorlar” şeklinde konuştu.
MALİYET ARTIŞLARI DA ESNAFI ZORLUYOR
Kapalı Çarşı esnafı, yüksek vergi oranları ve toptan mal fiyatlarındaki sürekli artıştan da şikayetçi. Küçük ölçekli işletmelerin ağır vergiler ve denetim yükü altında ezildiğini dile getiren bir esnaf, “KDV oranı yüzde 20. Her ay toptancıdan aldığımız mala zam geliyor ama biz aynı etiketle satış yapıyoruz. Toptancı para kazanıyor, biz zararla dükkânı döndürmeye çalışıyoruz” dedi.
HAVALİMANLARI ÜZERİNDEN 2 MİLYON TURİST GİRİŞİ
Muğla’ya, 2025’in ilk 8 ayında Dalaman ve Milas-Bodrum Havalimanları üzerinden toplam 2 milyon 45 bin 715 yabancı turist giriş yaptı. Deniz gümrük kapılarından giriş yapan turist sayısı ise 449 bin 183 olarak kayıtlara geçti.
