Muğla’nın Bayır ve Deştin mahalleleri arasında kurulmak istenen çimento fabrikasına, daha önce yargı tarafından iptal edilen ÇED olumlu kararı yeniden verildi. Muğla Büyükşehir Belediyesi ile Menteşe ve Yatağan belediye meclisleri, projeye ilişkin imar planlarını iptal etmişti. İmar planlarının iptal edilmiş olması ve sürecin hâlen yargı denetiminde bulunması nedeniyle fabrikanın akıbeti merakla bekleniyor.
Muğla’da Bayır ve Deştin mahalleleri arasında kurulmak istenen Muğla Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları Projesi’ne “ÇED Olumlu” kararı verildi. Projenin bulunduğu alandaki imar planları iptal edilmişti.
Muğla Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından Menteşe ilçesine bağlı Bayır Mahallesi ile Yatağan ilçesine bağlı Deştin Mahallesi arasında kurulmak istenen Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları Projesi’ne ilişkin yeni bir gelişme yaşandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 3 Temmuz 22025 tarihinde “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararı verildi.
Bakanlıktan yapılan duyuruda, “Muğla ili Menteşe İlçesi, Bayır Mahallesi ile Yatağan İlçesi, Deştin Mahallesi Mevki sınırları içerisinde, Muğla Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından yapılması planlanan Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları projesi ile ilgili olarak Bakanlığımıza sunulan ÇED Raporu İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Proje ile ilgili olarak ÇED Yönetmeliğinin 14. maddesi gereğince Komisyon çalışmaları ve halkın görüşleri dikkate alınarak Bakanlığımızca ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu’ Kararı verilmiş olup; Muğla Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) tarafından kararın halka duyurulması gerekmektedir. Ayrıca, söz konusu projeye ait Nihai ÇED Raporu ve eklerinde belirtilen hususlar ile 2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden yürürlüğe giren yönetmeliklerin ilgili hükümlerine uyulması, mer’i mevzuat uyarınca ilgili kurum/kuruluşlardan gerekli izinlerin alınması gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.
NE OLMUŞTU?
Tekağaç mevkiinde kurulmak istenen ve 2021 yılında yapımına başlanan entegre çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı, Muğla 2. İdare Mahkemesi tarafından 7 Eylül 2023 tarihinde iptal edilmişti.
Menteşe Belediyesi de 18 Eylül 2023 tarihinde ÇED olumlu kararının iptalinin ardından fabrikanın inşaatını mühürlemişti. Projeye verilen yapı ruhsatları ise iptal edilmişti.
Şirket, ÇED olumlu kararının iptalini, yürütmesinin durdurulması talebiyle Danıştay’a taşımıştı. Danıştay 4. Dairesi, 9 Kasım 2023 tarihli kararında; yürütmenin durdurulması talebini oy birliğiyle reddetmişti. Danıştay 4. Dairesi, 11 Ocak 2024’te ise ÇED olumlu kararının iptalinin geçerli olduğuna, oybirliğiyle karar vermişti.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ise ÇED yönetmeliği 2009/7 genelgesine gerekçe göstererek iptal edilen ÇED için 28 Kasım 2024’te İnceleme-Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapılmasına karar vermişti.
Bu gelişmeler yaşanırken yurttaşlar bir yandan da 1/5000 ve 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planlarının ise Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi, 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının Menteşe Belediye Meclisi tarafından iptal edilmesini talep etmişti.
Yurttaşlar, 4 Ocak 2024’te de entegre çimento fabrikasının arazisindeki ‘Sanayi Alanı‘ kararının kaldırılması için Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne dilekçe vermişti. Mart 2024’te ise bu kararın iptali için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na dava açmıştı.
Muğla Büyükşehir Belediyesi Meclisi, 13 Şubat 2025 tarihinde, Menteşe ilçesine bağlı Bayır Mahallesi ile Yatağan ilçesine bağlı Deştin Mahallesi arasında kurulmak istenen entegre çimento tesisi amaçlı 1/5000 ölçekli nazım imar planının oy çokluğu ile iptal etmiş daha sonra Menteşe ve Yatağan Belediye Meclisleri de 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarını iptal etmişti.
Muğla Valiliği de Büyükşehir Belediye Meclisinin iptal kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle 22 Nisan’da idare mahkemesinde dava açmıştı.
